గతంలో ఓసారి చెప్పినట్లు రాత్రి సమయంలో విజయవాడ మెస్ ఎప్పుడు మొదలుపెడతారా అన్నంత ఆత్రంగా నేనూ, రాంబాబూ వెయిట్ చేసే వాళ్లం. 6.45కే రూమ్ నుండి పావు కిలోమీటరు దూరంలో ఉండే మెస్‌కి నడుచుకుంటూ వెళ్లేవాళ్లం. ఆలస్యంగా వెళితే సాంబార్ తగినంత దొరకదు అనే భయం. ఆ మెస్ ఆంటీని, వాళ్ల అమ్మని జీవితాంతం గుర్తు పెట్టుకుంటాను. మా ఇద్దర్నీ ఎంతో ప్రేమగా చూసుకునే వారు. అన్నదాతలు వాళ్లు.

ఓసారి ప్రస్తావించినట్లు కొన్నిసార్లు మనస్సు బాలేకపోతే ఇంటికి ఫోన్ చెయ్యాలనిపించేది. మెస్‌కి భోజనానికి వెళుతూ చెన్నై టి.నగర్ సమీపంలోని ఈశ్వరన్ కోయిల్ వీధి చివర ఉండే ఎస్‌టిడి బూత్‌కి వెళ్లి చీరాల ఎస్‌టిడి కోడ్ నొక్కి ఉమక్క కాల్ ఎత్తితే “ఎలా ఉన్నావు బాబూ” అని తను అడిగితే “బానే ఉన్నాను” అనే సమాధానం ఎంత బాధని దిగమించుకుని చెప్పే వాడినో! ఒక పూట తింటే మరో పూట తిండి లేక.. ఒక పూట సినిమా హీరోలతో ఫైవ్‌ స్టార్ హోటల్‌లో సూప్ తాగుతూ మరో పూట ఆకలికి పస్తులుంటూ.. జీవితం పట్ల తెలీని దిగులు.

మా పెద్దక్క భర్త పెళ్లయిన కొన్నేళ్లకే చనిపోయారు. ఆ తర్వాత రెండో పెళ్లి చేసుకుంది. చనిపోయిన బావ ఉంగరాన్ని నాకు ఇచ్చింది… చేతికి బంగారం లేకపోతే ఎలా అని! ఓసారి ఆకలి, ఇతర అవసరాలకు తాళలేక నా జీవితంలో మొదటిసారి టి.నగర్ రూమ్ సమీపంలోని పాన్ బ్రోకర్ దగ్గరకు వెళ్లాను. దాన్ని తాకట్టు పెట్టి రెండు వేల వరకూ తీసుకున్నాను. అది తీర్చలేక ఆ ఉంగరం అలాగే వదిలేశాను. పాన్ బ్రోకర్ షాపు వైపు వెళ్లాలంటే ఓ అపరాధ భావం ఉండేది. ఊరెళ్లినప్పుడు ఉమక్క ఉంగరం గురించి అడిగితే “ఎక్కడో పోయింది” అని చెప్పాను. ఆరోజు నుండి ఈరోజు వరకూ నా శరీరం మీద బంగారం ధరించలేదు. ఇంట్లో వత్తిడి భరించలేక ఒకటి రెండుసార్లు రింగులు కొన్నా అవి బీరువాలో ఉంటాయి గానీ అవి ఎప్పుడూ ధరించలేదు. మీరెప్పుడైనా చూడండి.. నాకు ఒక రింగ్ ఉండదు, ఓ ఛైన్ ఉండదు. ఎలాంటి ఆభరణాలు ధరించని, వాటి పట్ల ఏ ఆసక్తీ లేని మానసిక స్థితిలో ఉంటాను. బంగారం పట్ల వ్యామోహం లేకపోవడం కాదు ఇది.. ఈ శరీరమే ఈశ్వర ప్రసాదం, దానికి మళ్లీ హంగులు ఎందుకున్న భావన.

ఏవైనా పెళ్లిళ్లకి వెళ్లేటప్పుడు చూడడానికి బాగోదని మెడలో ఛైన్ వేసుకోమని ఉమక్క భరత్ బావ పులిగోరు ఛైన్ ఇచ్చేది. అస్సలు వేసుకునే వాడిని కాదు. ఈ దేహం నా దృష్టిలో ఓ వాహకం మాత్రమే.

క్రేజీవరల్డ్ పత్రికకు కంట్రిబ్యూట్ చేసే సోదరుడు విజయ్ వర్మ ఓరోజు విజయవాడ నుండి చెన్నై వస్తూ.. కంప్యూటర్ రూమ్‌లో కూర్చున్న నా దగ్గర స్టూల్ వేసుకుని కూర్చుని

“శ్రీధర్ నువ్వు ఓ బుక్ రాసి పెడతావా, మెటీరియల్ నేను ఇస్తాను. 5000 ఇస్తాను” అని చెప్పాడు.

బుక్ రాయడం నాకు అతి చిన్న పని. అదీ గాక ఆర్థికంగా చాలా కష్టంగా ఉండేది.

“సరే వర్మా” అన్నాను. ఆ బుక్ పేరు “స్కాలర్‌షిప్‌లు పొందడం ఎలా”!

ఆర్థికంగా, సామాజికంగా వెనుకబడిన వర్గాల విద్యార్థులు ఉన్నత విద్య అభ్యసించడానికి ఇండియాలోనూ, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా లభిస్తున్న వివిధ విశ్వవిద్యాలయాల స్కాలర్‌షిప్‌ల వివరాలు, వాటికి అప్లై చేసుకోవడం ఎలాగన్నది ఆ బుక్‌లో రాయాలి. తను మెటీరియల్ ఇచ్చాడు. దాన్ని రోజుకి ఇన్ని పేజీల చొప్పున సూపర్‌హిట్, క్రేజీ వరల్డ్‌ల పనికి ఇబ్బంది లేకుండా నేరుగా సిస్టమ్‌లోనే రాయడం, పేజ్ లేఅవుట్ చేసి సిద్దం చేశాను. బుక్ పూర్తయ్యాక వర్మ ఐదు వేల రూపాయల ఛెక్ ఇచ్చాడు. నా జీవితంలో మొదటిసారి ఛెక్ ఎలా ఉంటుందో చూశాను. ఎగ్జామినేషన్ లాంటి వాటికి ICWAI చదివేటప్పుడు DD తీసిన అనుభవం ఉంది కానీ ఛెక్‌ని పట్టుకుంది అప్పుడే!

ఆ ఛెక్ మీద Nallamothu Sridhar అనే పేరు, అమౌంట్ దగ్గర 5000 అనే సంఖ్య‌ని ఎన్నిసార్లు చూసుకున్నానో! ఆఫీస్ నుండి రూమ్‌కెళ్లి కూడా దాన్ని నలగకుండా జాగ్రత్తగా సూట్‌కేసులో పెట్టుకుని, మధ్య మధ్యలో రూమ్మేట్ రాంబాబు గమనించకుండా, ఏదో పని ఉన్నట్లు సూట్‌కేసుకి అడ్డుగా కూర్చుని ఆ ఛెక్ తడిమి చూసుకుని మళ్లీ జాగ్రత్తగా పెట్టేవాడిని.

ఆ ఛెక్ మార్చుకోవడానికి నాకు బ్యాంక్ అకౌంట్ లేదు. అక్కడ ఓ మిత్రుడి సహకారంతో పాండీ బజార్‌లో ఓ బ్యాంక్‌లో అకౌంట్ తీసుకున్నాను. ఓ శనివారం మధ్యాహ్నం అనుకుంటా.. రాంబాబూ, నేనూ ఛెక్ తీసుకుని మెస్‌కెళ్లి అటు నుండి అటు వెళ్లాం అకౌంట్ కోసం! అలా మెస్‌‌లో లంచ్ చేశాక నేను ముందే బయటకు వచ్చి, వెనుక రాంబాబు వచ్చేలోపు మళ్లీ ఇంకోసారి ఛెక్‌ని అపురూపంగా చూసుకున్నాను.

వర్మ కోసం రాసిపెట్టిన ఆ “స్కాలర్‌షిప్‌లు పొందడం ఎలా” అనే బుక్‌ని నేను తర్వాతి కాలంలో హైదరాబాద్ వచ్చి వర్మ రూమ్‌లో ఉండేటప్పుడు మంద కృష్ణ మాదిగ మా రూమ్‌కి వచ్చి కొనుక్కెళ్లారు. ఆయన నా ఎదురుగా కూర్చుని బుక్ పరిశీలనగా పేజీలు తిప్పి డబ్బులిచ్చి తీసుకెళ్లడం నా కళ్ల ముందు ఉంది.

“ఈ మనిషేంటి ఎప్పుడూ ఏదో ఒక పనిచేస్తూ తెగ కష్టపడిపోతుంటాడు” అని చాలామంది నన్ను దగ్గరగా చూసిన వాళ్లు అనుకునే వారు. 2015 తర్వాత వర్క్ లైఫ్ బ్యాలెన్స్ చేసుకుంటూ సినిమాలు, తిరుగుళ్లు కూడా జీవితంలో భాగం చేసుకున్నాను గానీ అంతకుముందు పూర్తిగా రోజుకి 15-18 గంటలు పనిచేసేవాడిని. సినిమాలు చూడడం మొదలుపెట్టాక కూడా ఒకటే చెప్పుకునే వాడిని. దాన్ని అందంగా రివార్డ్ మెకానిజం అని పిలుస్తారు.. పర్సనాలిటీ డెవలప్‌మెంట్ ట్రైనర్లు! “వారం రోజులు రోజుకి కనీసం 14 గంటలు వర్క్ చేస్తేనే శుక్రవారం కొత్త సినిమా చూడాలి, లేదంటే సినిమా క్యాన్సిల్” అని నా మైండ్‌కి బలంగా చెప్పుకునే వాడిని. దాంతో సినిమా కోసమైనా వర్క్ చేసేవాడిని.

మా తాతయ్య, అమ్మమ్మ పొలం వెళ్లి కాళ్లకి పుళ్లు పడేలా పనిచేసి, సంవత్సరానికి ఓ ముప్ఫై వేలు సంపాదించిన దానితో పోలిస్తే నా కష్టమెంత, అసలు ఇంత సుఖపడుతూ ఎంతో కష్టపడినట్లు ఫీలైపోయే వారిని చూస్తే, వారి మానసిక స్థితిని చూస్తే నాకు జాలేస్తుంది. మా అమ్మమ్మ మా పొలమే కాకుండా, ఇతర పొలాల పనులకి కూలీకి వెళ్లేది.. రోజుకి ఆమెకి పది రూపాయలు వచ్చేది. అప్పట్లో పది రూపాయలు ఈరోజు వంద రూపాయలతో సమానం అనుకున్నా ఆ పది రూపాయల కోసం రోజంతా పొలంలో ఎండలో కష్టపడే దానితో పోలిస్తే మన బ్రతుకులెంత!

నా జీవితం నాకు చాలా నేర్పించింది.. ఎలా అణుకువగా ఉండాలో.. ఎలా కష్టపడాలో, ఎలా ఇతరులకి గౌరవం ఇవ్వాలో, ఎలా అందరితో ప్రేమగా ఉండాలో! ఇవన్నీ నేను పర్సనాలిటీ డెవలప్‌మెంట్ సెషన్లకి వెళ్లి నేర్చుకున్న అతుకుల బొంత క్వాలిటీస్ కావు.. జీవితంలో ప్రతీ కష్టాన్నీ అనుభవించి నా వ్యక్తిత్వంలో భాగంగా చేసుకున్నవి!

మరో భాగంతో మళ్లీ కలుస్తాను.

• Sridhar Nallamothu

“నేను వచ్చేదాకా ప్రింటింగ్‌కి పంపకండి” అంటూ బి.ఎ. రాజు గారి నుండి కాల్ వచ్చేది. మొబైల్స్ లేవు కాబట్టి సహజంగా ల్యాండ్‌లైన్‌కే వచ్చేది అది! అప్పటికే సమయం రాత్రి 11 అయి ఉండేది.

ఆయన ఎక్కడ ఉన్నారో తెలీదు, ఎప్పుడొస్తారో తెలీదు. ఓ పక్కన పబ్లిసిటీ ఆర్టిస్ట్, టి.నగర్‌లో నా రూమ్మేట్ రాంబాబు బయట వెడల్పాటి టేబుల్ మీద టాబ్లాయిడ్ సైజ్ ఉండే వైట్ షీట్ మీద టైప్ చేసి ప్రింట్ తీసిన ఆర్టికల్స్‌ని అంచుల వరకూ కట్ చేసి పేజ్ అరేంజ్ చేసేవాడు. ఇప్పట్లా నేరుగా పేజీని ప్రెస్‌కి ప్రింటింగ్‌కి పంపే టెక్నాలజీ అంతగా రాలేదు.

అలా మేము టాబ్లాయిడ్ సైజ్ పేజీలు సిద్ధం చేసి ఇస్తే శివ అనే ఓ ఆఫీస్ బాయ్ ప్రముఖ తమిళ నటుడు టి. రాజేందర్‌కి చెందిన ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌కి తీసుకెళ్లేవాడు. అక్కడ నెగిటివ్స్ తయారు చెయ్యడం, వాటితో ప్లేట్స్ సిద్దం చేయడం, ఆ తర్వాత అందంగా రంగు రంగులతో “సూపర్ హిట్” పత్రిక సిద్ధం కావడం జరిగేది. ఒకటి రెండుసార్లు ప్లేట్స్ విషయంలో ఏదో ఇబ్బంది తలెత్తితే నేనూ ప్రెస్‌కి వెళ్లి నేను చేసిన సినిమా ఇంటర్వ్యూలు మెషీన్ ద్వారా ప్రింట్ అవుతుంటే స్వయంగా అపురూపంగా చూసుకున్న జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ సజీవం.

సరే బి.ఎ. రాజు గారి రాకకోసం నేనూ, కంప్యూటర్ ఆపరేటర్ శ్రీను, రాంబాబూ వెయిట్ చేస్తూ కూర్చునే వాళ్లం. రాజు గారిలో ఉండే గొప్ప లక్షణం, ఆయన బాలకృష్ణ, మహేష్‌బాబు వంటి ఎందరో పెద్ద పెద్ద హీరోలకి పర్సనల్ పిఆర్‌ఓగా మారడానికి దారితీసిన అంశం వృత్తిపట్ల ఆయన కమిట్మెంట్.

చెన్నై కోడంబాక్కంలో మా ఆఫీసు క్రింద గ్రీన్‌ కలర్‌లో ఓ ప్రైవేట్ ఆటో ఉండేది. గ్రీన్ మీద యెల్లో లైన్స్ ఉంటాయి. రాజు గారు మధ్యాహ్నం వరకూ ఆఫీసులో కూర్చుని మధ్యాహ్నం తర్వాత ఆటో డ్రైవర్‌ని తీసుకుని సినిమా ఆఫీసులకి వెళ్లిపోయేవారు. దాసరి నారాయణరావు గారు, ముత్యాల సుబ్బయ్య గారు, రవిరాజా పినిశెట్టి, మురారి గారు, శివలెంక కృష్ణప్రసాద్ గారు.. ఇలా వీళ్లు వాళ్లు అని లేదు.. ఒక్కోరోజు ఇద్దరు ముగ్గురు చొప్పున వెళ్లడం, వారితో అర్థరాత్రి వరకూ కబుర్లు చెబుతూ కూర్చోవడం ఆయనకు అలవాటు. దీనికి ఓ కారణం ఉంది.

మాటల్లో కొత్తగా వారు ఏ ప్రాజెక్ట్ చెయ్యబోతోందో రాజు గారికి వాళ్లు చెబుతారు. ఏ తేదీన మొదలుపెట్టాలనుకుంటున్నారో, హీరో హీరోయిన్ ఎవరనుకుంటున్నారో కూడా పంచుకుంటారు. ఆయన అంతా మైండ్‌లో గుర్తు పెట్టుకుంటారు. ఇలా కొత్త సినిమాలకి సంబంధించిన సమాచారం సేకరించగానే హుటాహుటిన ఆఫీసుకి వస్తారు. రాత్రి 10, 11 సమయంలో క్రింద ఆటో శబ్ధం వచ్చిందంటే.. అప్పటి దాకా కంప్యూటర్ ముందు కుర్చీల్లో కూర్చుని కునికిపాట్లు పడుతున్న మేము అలర్ట్ అయ్యే వాళ్లం. సూపర్ హిట్ ఎడిటోరియల్ పేజీలో ఫ్లాష్ న్యూస్ అని ఓ కాలమ్ ఉండేది. నిలువుగా ఇంత పొడవు. ఆయన మా పక్కన కూర్చుని ఒక్కో కొత్త సినిమా గురించి రెండు మూడు లైన్లు రాయగానే నేను, కంప్యూటర్ శ్రీనివాస్ టైప్ చేసి, ప్రింట్ తీసే వాళ్లం. ఆయన భలే ట్రికీగా రాస్తారు. ఏదైనా కొత్త సినిమా హీరో పేరు అప్పుడే చెప్పడం ప్రైవసీ రీత్యా ఇబ్బంది అనుకుంటే.. “వి”తో మొదలయ్యే పేరు కలిగిన ప్రేమ సినిమాలు చేసిన హీరో అని రాస్తారు. అంటే అక్కడ వినీత్ అని అర్థం.

ఆయన వస్తూ వస్తూ ఏ మసాలా జీడిపప్పో ఇంకోటో ఆయా సినిమా ఆఫీసుల నుండి తీసుకొచ్చేవాళ్లు. ప్రతీ సినిమా హీరో, దర్శకులు ఆయనకి చాలా సన్నిహితులు కాబట్టి అక్కడ పనిచేసే ఉద్యోగులకి రాజు గారంటే గౌరవం. రాగానే మా పనులు మేము చేసుకుంటుంటే “తీసుకో శ్రీధర్, తీసుకో శ్రీను” అంటూ ఆ పాకెట్లని మా చేతిలో నాలుగైదు పప్పులు పడేలా ఒంపేవారు.

---

అలా ఏ 12.30, ఒంటి గంటలో పేజీ పూర్తయ్యేది. కడుపు నకనకలాడి ఆహారం పడక ఇంతలోతు అంటుకుపోయి ఉండేది. జేబులో నుండి ఓ 700, 1000 రూపాయలు తీసి ఇచ్చి “భోజనం చేసి వెళ్లండి” అనే వారు. ఆ అర్థరాత్రి టైమ్‌లో అక్కడకు దగ్గర్లో ఒకే ఒక హోటల్ ఉండేది. అదీ ఒక్క కస్టమర్ ఉండే వాడు కాదు. ఇప్పట్లా జనాలు అర్థరాత్రిళ్లు అప్పట్లో తిరిగే వారు కాదు. వెళ్లి అడుగు బొడుగూ ఉండే బిర్యానీని ముగ్గురం రెండు ప్లేట్స్ తీసుకుని తినేవాళ్లం. ప్రాణం లేచొచ్చినట్లు ఉండేది. కొన్నిసార్లు మాతో పాటు సుబ్రహ్మణ్యం గారని మరో లేఅవుట్ ఆర్టిస్ట్ ఉండేవారు. నేను బి.ఎ.రాజు గారిలో చూసిన వృత్తి పట్ల కమిట్మెంట్ ఈ మధ్య కాలంలో ఎవరి దగ్గరా చూడలేదు. వాస్తవానికి ఆయనకు నా మీద చాలా ప్రేమా, కానీ అంతలోనే కోపం కూడా! ఆ కోపానికి బలమైన కారణం ఉంది.

ఇప్పుడు ఇండస్ట్రీలో ఉన్న ప్రతీ ఒక్కరికీ తెలిసిన విషయమే రాజు గారు సినిమా ఇండస్ట్రీ మనిషి. దిగ్గజ దర్శకులు మొదలుకుని ప్రతీ టెక్నీషియన్‌కి ఆయన అజాత శత్రువు. ఎవర్నీ పల్లెత్తి ఒక్క మాట అనరు. చులకనగా ప్రవర్తించరు. ఆ స్వభావం సూపర్ హిట్‌లోనూ ప్రతిఫలించేది.

నాకు సినిమా జర్నలిస్టుని అని చాలాసార్లు మర్చిపోయేవాడిని. ఏదైనా సినిమా గురించి రాసేటప్పుడు కొన్నిసార్లు విమర్శనాత్మకంగానూ రాసేవాడిని. ఉదా.కి. ఓసారి సీనియర్ దర్శకులు ముత్యాల సుబ్బయ్య గారి గురించి ఒక సగం పేజీ ఆర్టికల్ రాశాను. ఆయనలో మంచీ, చెడూ రెండింటి గురించీ రాశాను. ఈ విషయంలో జయా మేడమ్ నాకు ఇన్‌స్పిరేషన్. ఆమెకి ఇలా ఇష్టం. కానీ రాజు గారికి ఇలా విమర్శ అనేది పడదు. నా ఆర్టికల్ రాజు గారు చూశారు. “ఏంటి శ్రీధర్ ఇలా రాస్తే ఆయనేమనుకుంటారు, కాస్త మార్చి రాయి” అన్నారు. ఇది ఓ చిన్న ఉదాహరణ మాత్రమే. ఆయనకీ నాకూ చాలాసార్లు ఇలాగే క్లాష్ అయ్యేది. అలాగని నన్ను సినిమా కవరేజ్‌లకి పంపకుండా ఆగేవారు కాదు.. నా రచనా శైలి ఆయనకి చాలా ఇష్టం.

నేను ఏ సినిమా గురించి రాసినా “అద్భుతం, తిరుగులేని దర్శకులు, ఇండస్ట్రీ పెద్ద” ఇలా ఉపమానాలు రాయమనే వారు. నాకు అలా రాయాలంటే భజన చేసినట్లు ఉంటుందని గొంతులో వెలక్కాయ పడినట్లు ఉండేది. తప్పక రాసేవాడిని. నేను సినిమా ఫీల్డ్ వదిలేయడానికీ అదీ ఓ అతి ముఖ్యమైన కారణం. ఆ విషయం మరోసారి వివరంగా చెబుతాను.

కొన్నిసార్లు సాయంత్రం సమయంలో ఏదో ప్రెస్‌మీట్‌కి వెళ్లి ఉంటాం నేనూ, మా ఫొటోగ్రాఫర్ నాగేశ్వరరావు. ఆ సినిమా పిఆర్‌ఓ కవర్లో ఓ రెండొందలో, మూడొందలో పెట్టి ఇచ్చేవారు. తిరిగి ఆఫీసుకి వెళితే కొడంబాక్కం నుండి టి.నగర్‌లో ఉండే రూమ్‌కి 27C బస్ ఎక్కి చేరుకునే వాడిని. నాగేశ్వరరావు ఇల్లు ఆఫీసుకి దగ్గర్లోనే కాబట్టి నేను ఒక్కడినే మిగిలే వాడిని. అప్పటికే విపరీతమైన ఆకలితో కడుపులో ఉండలు చుట్టుకునేలా నొప్పి ఏర్పడేది. టి.నగర్‌ బస్టాఫ్ దగ్గర ఓ చిన్న హోటల్‌కి వెళ్లి అప్పట్లో నాన్-వెజ్ తినే వాడిని కాబట్టి ప్రాన్స్ ఫ్రై తీసుకునే వాడిని. నాకు ఆనియన్స్ అంటే చాలా చాలా ఇష్టం. ఆనియన్ సలాడ్ పదిరూపాయలు ఉండేది. నాలుగైదు పీసెస్ ఇచ్చేవాడు. అది తెప్పించుకుని అంత ఆకలి మీద తింటుంటే స్వర్గం కన్పించేది. చెన్నైలో ఉన్నన్ని రోజులూ ఇలాంటి ఆకలితో నకనకలాడిన బ్రతుకులే. ఒకరోజు చిరంజీవి, బాలయ్య, వెంకటేష్, రజనీకాంత్, కమల్ హాసన్, జగపతిబాబు వంటి పెద్ద పెద్ద హీరోలతో, దాసరి గారి లాంటి వారితో వారి పక్కనే నిలబడి ఫైవ్ స్టార్ హోటల్లో తింటే మరుసటి రోజు జేబులో యాభై రూపాయలు కూడా లేక పస్థులుండడమూ జరిగేది.

ఓసారి మా అక్క, బావ చెన్నై వచ్చారు. ఏదో హోటల్‌లో ఉన్నారు. వాళ్లని కలిసి నేను తిరిగి వెళుతుంటే.. సన్నగా, పీలగా, ఊగులాడుతూ, నిస్తేజంగా వెళుతున్నానట. మా అక్క ఆ దృశ్యాన్ని ఇప్పటికీ గుర్తు చేసుకుని బాధపడుతుంది. ఈరోజు నాకు పేరు రావచ్చు, ఆర్థికంగా కొంత స్థిమితంగా ఉండి ఉండొచ్చు. కానీ జీవితం నాకు చాలా నేర్పింది. నేను నడిచి వచ్చిన ప్రతీ అడుగూ, చివరకు 27C బస్ నెంబర్‌తో సహా నా కళ్ల ముందు ఉన్నాయి. లైఫ్‌కి, నా జీవితంలో నా ఎదుగుదలకి సహకరించిన ప్రతీ ఒక్కరికీ పాదాభివందనాలు.

మరో భాగంతో మళ్లీ కలుస్తాను.

• Sridhar Nallamothu

అనేక మంది తరచూ అడిగే ప్రశ్న.. “టెక్నాలజీలో మీరు ఏం కోర్సు చేశారు ఈ స్థాయికి రావడానికి” అని! అప్పుడెప్పుడో 5.25 అంగుళాల ఫ్లాపీ డిస్క్‌ల సమయంలో 1993లో బాపట్ల పటేల్ నగర్‌లో రెండు నెలల పాటు కంప్యూటర్ ఇనిస్టిట్యూట్‌లో జాయిన్ అయి “సి” లాంగ్వేజ్ నేర్చుకున్నది తప్పించి నా జీవితంలో మరెప్పుడూ కంప్యూటర్ ఇనిస్టిట్యూట్‌లో అడుగుపెట్టలేదు. అలాగే ఎవరి దగ్గరా ఒక్క ముక్క నేర్చుకున్నదీ లేదు. స్వయంగా పరిశీలిస్తూ నేర్చుకున్న నాలెడ్జ్‌నే ఇన్నేళ్లపాటు గడించినది!

1996లో క్రేజీ వరల్డ్‌లో ఉన్నప్పుడు జయా మేడమ్ ఓరోజు పిలిచి, ఎదురుగా కుర్చీలో కూర్చోమన్నారు. ఆమె అలా కూర్చోమన్నారంటే కొద్దిగా భయపడాలి, లేదా సంతోషపడాలి. ఆమెకి కోపమెక్కువ. అలాగే అంతే ప్రేమగానూ ఉంటారు. ఎలాంటి భావం కన్పించకుండా మేడమ్ ముందు కూర్చున్నాను.

“క్రేజీ వరల్డ్”లో “కంప్యూటర్ వరల్డ్” అని ఓ సప్లిమెంట్ మొదలుపెడదాం. 32 పేజీలు రాయాలి. నీకు కంప్యూటర్స్ వచ్చా” అని అడిగారు. “లేదు మేడమ్, సి లాంగ్వేజ్ కొద్దిగా తప్పించి రాదు” అన్నాను.

“సరే ట్రై చేద్దాం, మధ్యాహ్నం లాండ్‌మార్క్ బుక్‌షాపుకి వెళదాం” అని చెప్పి తీసుకెళ్లారు. తీసుకెళ్లి ఏవో నాలుగైదు బుక్స్ కొని చేతికిచ్చారు. పేజీలు తిరగేస్తే ఒక్క ముక్క అర్థం కావట్లేదు. “వీటిని ట్రాన్స్‌లేట్ చేసి రాయి” అన్నారు. నాకు మనసొప్పలేదు. అర్థం కాని దాన్ని ఏదో అతుకుల బొంతగా అర్థం చేసుకుని వచ్చినట్లు రాయడం నాకు అస్సలు మనస్కరించలేదు. “సరే” అన్నాను గానీ నాకు ఇంకో స్ట్రేటజీ ఉంది. వచ్చే నెల నుండి మొదలుపెడదాం అని ఆమె అన్నారు కాబట్టి నా చేతిలో నెలరోజుల టైమ్ ఉంది.

ఆఫీసుకి రాగానే కంప్యూటర్ ఆన్ చేశాను. విండోస్ 95 వాడుతున్నాం ఆ సిస్టమ్‌లో! MS Word, Paint, Notepad ఒక్కొకటిగా ఓపెన్ చేసి ఒక్కో మెనూ చదువుకుంటూ వెళ్లాను. ఒక్కో ఆప్షన్ తెలుసుకుంటూ, స్క్రీన్‌పై వచ్చే డైలాగ్ బాక్స్‌లు స్టడీ చేశాను. ఇప్పట్లా ఇంటర్నెట్ లేదు. డయలప్ కనెక్షన్ ద్వారా ఒకటి రెండు పేజీలు ఓపెన్ చేసినా అందులో ఊరికే ఆ కంపెనీల పేర్లు, వారి సేవల వివరాలే ఉండేవి. సబ్జెక్ట్ నాలెడ్జ్ ఎక్కడా ఉండేది కాదు. దీంతో నేను ఖాళీగా ఉన్నప్పుడల్లా విండోస్‌లో ఉన్న అన్ని ఆప్షన్లు చివరకు డాస్ కమాండ్ ప్రామ్ట్ నుండి పార్టీషన్ చెయ్యడం వంటి బయటకు ఎవరికీ కన్పించని ఆప్షన్లని కూడా తెలుసుకున్నాను.

జయా మేడమ్ చెప్పినట్లు “కంప్యూటర్ వరల్డ్” సప్లిమెంట్ మొదలుపెట్టగలను అన్న నమ్మకం కలిగింది. దాంతో పాటే మా ఆఫీసులో కంప్యూటర్లు రిపేర్ చెయ్యడానికి హార్డ్‌వేర్ వాళ్లు వచ్చేవాళ్లు. వాళ్లు నేల మీద కూర్చుని కాబినెట్ విప్పదీసి మదర్‌బోర్డ్ మీద జంపర్ సెట్టింగులు అవి చేస్తుంటే వారి పక్కనే బాసంపట్ల వేసి కూర్చుని “హార్డ్ డిస్క్ ఎక్కడ, ర్యామ్ ఎక్కడ” అని అడిగే వాడిని. అప్పట్లో మదర్ బోర్డ్ మీద భారీ మొత్తంలో ట్రాన్సిస్టర్లు ఉండేవి. వాళ్లు వచ్చినప్పుడల్లా ఎల్‌పిటి పోర్ట్ మొదలుకుని, బయాస్ చిప్ వరకూ అన్ని హార్డ్‌వేర్ భాగాల గురించి, వాటి పనితీరు గురించి వారిని అడిగి తెలుసుకునే వాడిని.

ఇలా అటు విండోస్ ఫీచర్లు, ఇటు హార్డ్‌వేర్ సమాచారంతో “కంప్యూటర్ వరల్డ్” మే 2006లో మొదలైంది. అలా తెలుగులో మొట్టమొదట కంప్యూటర్ సాహిత్యానికి శ్రీకారం చుట్టిన వ్యక్తిగా చరిత్రలో నాకు స్థానం లభించింది. అప్పటివరకు కంప్యూటర్ మీద ఒక్క అక్షరం కూడా ఎక్కడా తెలుగు సాహిత్యంలో రాయబడి లేదు. ఖాళీగా ఉన్నప్పుడల్లా ఏదో ఒకటి తెలుసుకునే వాడిని. తెలుసుకున్నది మేగజైన్‌లో రాసే వాడిని. 1999లో పేస్ కంప్యూటర్ ఎడ్యుకేషన్ సంస్థ వారు హైదరాబాద్‌లో మొదలుపెట్టిన “కంప్యూటర్ వరల్డ్” పత్రికకీ, 2001 నుండి 2020 వరకూ 19 సంవత్సరాల పాటు నేను నిర్వహించిన “కంప్యూటర్ ఎరా” పత్రికకూ ఈ నిరంతరం నేర్చుకునే స్వభావమే బాగా ఉపయోగపడింది.

ఏళ్లు గడిచే కొద్దీ ఇంటర్నెట్ అందుబాటులోకి వచ్చాక 2003 నుండి విపరీతంగా నేర్చుకోవడం మొదలు పెట్టాను. 2003 నాటికి నాకు స్వంతంగా కంప్యూటర్ ఉండేది. ఖాళీగా ఉన్నప్పుడల్లా విప్పదీసి జంపర్స్ మారుస్తూ, కనెక్టర్లు మారుస్తూ ప్రయోగాలు చేసేవాడిని. అలా తెలుసుకున్న ఫలితాలను అప్పట్లో నా దగ్గర ఉన్న సోనీ ఎరిక్సన్ P900 మొట్టమొదటి టచ్ స్క్రీన్ ఫోన్ ద్వారా ఫొటోలు తీసి కంప్యూటర్లోకి కాపీ చేసుకుని ఆ ఫొటోలను పేజ్‌మేకర్‌లో అమర్చుకుని “హార్డ్ వేర్ నేర్చుకుందాం” అనే కాలమ్ రన్ చేశాను. అలాగే మల్టీమీడియా కూడా! మాయా సాఫ్ట్‌వేర్, త్రీడీ స్టూడియో మాక్స్‌ వంటి వాటిలో మోడల్స్ క్రియేట్ చేసేవాడిని. కోరల్ డ్రాలో లోగోలు డిజైనింగ్ చేసేవాడిని. ఆ ఆప్షన్స్ అన్నీ చూపిస్తూ “మల్టీమీడియా క్లాస్ రూమ్” అని ఓ కాలమ్ రన్ చేశాను.

2006 ఫిబ్రవరిలో మధురానగర్ నుండి కూకట్‌పల్లి మారిపోయాను. ఇక్కడ మొదట్లో ఆర్‌విఆర్ నెట్ అని 3 ఎంబీపిఎస్ కనెక్షన్ ఉండేది. అప్పట్లో హ్యాకింగ్ మీద కవర్ స్టోరీ పది పేజీలు రాయాలని రకరకాల టూల్స్ డౌన్లోడ్ చేసుకుని ప్రయోగాలు మొదలుపెట్టాను. ఆర్‌విఆర్ నెట్‌‌ని మా చుట్టూ చాలామంది వాడే వారు. అంతా ల్యాన్‌లో కనెక్ట్ అయి ఉండేవి. కొన్ని టూల్స్ ఉపయోగించి పాకెట్ స్నిఫింగ్ చేసి చుట్టూ ఉన్న వాళ్లు యాహూ ఛాట్ రూముల్లో అమ్మాయిలతో చేసే పనికిమాలిన సంభాషణలు తెలుసుకునే వాడిని. వాటిని బ్లర్ చేసి మేగజైన్‌లో పాకెట్ స్నిఫర్లు ఇలా పనిచేస్తాయి అని 2007లో హాకింగ్ మీద కవర్ స్టోరీలో రాశాను. పాత పత్రికలు ఉంటే ఎవరైనా దాన్ని రిఫర్ చేయొచ్చు.

ఓ కీలాగర్‌ని ఓ ఇమేజ్‌లో బైండ్ చేసి, వారి బ్యాంక్ సమాచారం తెలుసుకుని ఆ స్క్రీన్ షాట్ పెట్టి బ్యాంక్ అకౌంట్‌తో జాగ్రత్త అని మేగజైన్‌లో అప్రమ్తతం చేశాను. నాకు కొన్ని విలువలు ఉన్నాయి. ఇన్నేళ్లలో నేను ఎడ్యుకేషనల్ పర్పస్ కోసం, మీడియా ద్వారా అవగాహన కల్పించడానికి, పోలీసులకి ట్రైనింగ్ ఇవ్వడానికి చేసిన హ్యాకింగ్ రియల్ టైమ్ ప్రయత్నాలన్నీ ఏరోజూ దుర్వినియోగం చెయ్యలేదు.

ఇలా ప్రతీదీ ప్రయోగాత్మకంగా ఉపయోగించడం, ఆ స్క్రీన్ షాట్లతో మేగజైన్‌ మొత్తం 48 పేజీలు రాయడం ఇలాగే “కంప్యూటర్ ఎరా” నడిచింది. నేను ఒకటే బలంగా నమ్ముతాను. జీవితాంతం నేర్చుకోవడం ఆగకూడదు. చాలామంది జీవితంలో ఒక స్థితికి వచ్చాక నేర్చుకోవడం ఆపేస్తారు. నా దృష్టిలో అలా ఆపేస్తే మైండ్ మురికి కూపంలా తయారవుతుంది.

సిస్టమ్ బస్‌లో IRQ రిక్వెస్టులు మొదలుకుని, విండోస్ రిజిస్ట్రీలో లక్షలాది సెట్టింగ్స్ మొదలుకుని, బయాస్ సెట్టింగ్స్, ప్రాసెసర్ క్యాఛే పనితీరు, మల్టీమీడియాలో ఆఫ్టర్ ఎఫెక్ట్స్ ప్రాజెక్టులను డిజైన్ చెయ్యడం, సైబర్ సెక్యూరిటీలో కీలాగర్, రూట్‌కిట్, రిమోట్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ టూల్ డెవలప్ చెయ్యడం, ఫిషింగ్ అటాక్ రూపొందించడం, క్రిప్టోగ్రఫీలో పాస్వర్డ్ హాషింగ్, సాల్టింగ్ వంటి అడ్వాన్డ్‌డ్ టెక్నిక్స్, డార్క్ వెబ్ ఫోరమ్స్‌లో అంతర్జాతీయ హ్యాకర్లతో చర్చలు, ఆండ్రాయిడ్, ఐ ఓయస్ హాకింగ్, రూటింగ్, జైల్ బ్రేకింగ్, ఎస్‌క్యూయఎల్ డేటాబేస్‌లు, వెబ్ అటాక్స్, వెబ్‌సైట్లు రూపొందించడం, వర్డ్‌ప్రెస్, అపాచీ సర్వర్, మెయిల్ సర్వర్ కాన్ఫిగర్ చెయ్యడం, అమెజాన్ వెబ్ సర్వీసెస్‌లో బల్క్ మెయిల్ సర్వీసెస్ కాన్ఫిగర్ చెయ్యడం, మెషీల్ లెర్నింగ్, ఆర్టిఫీషియల్ ఇంటెలిజెన్స్, డీప్ ఫేక్స్, ఫొటోగ్రఫీ, వీడియో గ్రఫీ, అపెర్చర్ నుండి HDR వరకూ అన్ని సెట్టింగ్స్ ఎఫెక్టివ్‌గా వాడడానికి వేలాది ఫొటోలు తీసి అనేక ప్రయోగాలు, వీడియో ఎడిటింగ్, అడోబ్ ప్రీమియర్ లోతుగా వాడడం.. ఇవే కాకుండా కొన్ని వందల టాపిక్స్ మీద ఇప్పటికిప్పుడు నేను వర్క్ చెయ్యగలను, గంటల తరబడి మాట్లాడగలను. అకౌంటెన్సీ ICWAI చదివిన నేను రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఇంజనీరింగ్ కాలేజీల్లో విద్యార్థులకి ట్రైనింగ్ ఇచ్చాను.

TV9, NTV, ABN, TV5 మూర్తి గారు వంటి అందరి ఫోన్లని లైవ్‌లో అప్పటికప్పుడు హ్యాక్ చేశాను డెమో కోసం! ఆంధ్ర, తెలంగాణ, కేరళ, కర్నాటక, ఒరిస్సా వంటి రాష్ట్రాల పోలీసులకి సైబర్ నేరాల ఇన్వెస్టిగేషన్ గురించి తరచూ ట్రైనింగ్ ఇవ్వడం మాత్రమే కాకుండా ఆంధ్ర, తెలంగాణ CID తరఫున ట్రైనింగ్ ఇస్తుంటాను. రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో అనేక పోలీస్ స్టేషన్లలో కీలకమైన కేసుల ఇన్వెస్టిగేషన్ గురించి అక్కడి స్థానిక పోలీసులు తరచూ కాల్ చేసి సలహాలు, సపోర్ట్ తీసుకుంటారు. అలాగే అన్ని తెలుగు టీవీ ఛానళ్లలో సిఇఓ లాంటి ప్రముఖుల నుండి యాంకర్లు మొదలుకుని, పిసిఆర్‌లో పనిచేసే ఉద్యోగుల వరకూ అందరూ రోజుకి ఓ ఐదారుగురైనా మెసేజ్ చేస్తుంటారు.. తమ సాంకేతిక సందేహాలకు!

ఆఫ్టరాల్ ఓ కామర్స్ గ్రాడ్యుయేట్ ని!.. ICWAI లాంటి సంబంధం లేని డొమైన్ నుండి వచ్చిన వ్యక్తిని కేవలం పాషన్‌తో సాధించిన విజయం ఇది. ఓ ఫ్రేమ్డ్‌వర్క్‌లో డేటా సైంటిస్ట్ అనీ, జావా అనీ, డాట్ నెట్ అనీ ఓ క్లోజ్డ్ ప్రొఫైల్‌లో జీవితాంతం పనిచేసే అనేకమంది సాఫ్ట్వేర్ ఉద్యోగుల కంటే లోతైన అవగాహన ఏర్పరుచుకున్నాను. టెక్నాలజీకి సంబంధించి ఏ సబ్జెక్ట్‌నైనా డీల్ చెయ్యగలుగుతాను. ఇది కేవలం తపన కొద్దీనే సాధించిన విజయం.

ఇప్పుడు చెప్పండి.. ఎన్ని సర్టిఫికెట్లు ఇవ్వగలరు నా 26 ఏళ్ల నాలెడ్జ్‌కి? ఏ యూనివర్శిటీలు నేర్పించగలవు ఇంత విస్తృతమైన నాలెడ్జ్‌ని! ఒక మనిషి విద్యార్హతలు, పక్కన కన్పించే డిగ్రీలను చూసి గౌరవించే సమాజం ఉన్నంత కాలం నిజమైన విద్యకి, ఒక వ్యక్తిలోని పాషన్‌కీ విలువ లేకుండా పోతుంది. ఈరోజు “కంప్యూటర్ ఎరా”ని చదివి మైక్రోసాఫ్ట్, గూగుల్ వంటి అనేక కంపెనీల్లో పదేళ్లకి పైగా అనుభవం గడించిన వారున్నారు. నా మెయిల్ 2005 నుండి ఇప్పటి వరకూ చూసుకుంటూ వెళితే “మీరు నా భవిష్యత్‌ని నిర్మించారు కంప్యూటర్ ఎరా ద్వారా” అనే వేలాది మెయిల్స్ నిండిపోయి ఉన్నాయి.

చివరిగా నేను ఒక్కటే నమ్ముతాను.. ఓ డిగ్రీ నాలిక గీసుకోవడానికి కూడా పనికిరాదు. పక్కన తగిలించుకుని పొంగిపోవడానికీ, జనాలకు గర్వంగా చూపించుకోవడానికీ, నేను ప్రొఫెషనల్‌ని అని గొప్పలు చెప్పుకోవడానికి తప్పించి! గుండెల్లో దమ్ముండాలి. నేర్చుకునే తపనుండాలి. ఏ సబ్జెక్ట్ అయినా అంతు తేల్చే దృఢ సంకల్పం ఉండాలి. చెబుతున్నా రాసిపెట్టుకోండి.. నేను ఏ నేర్చుకుంటున్నా, ఏ రంగంలోకి అడుగుపెట్టినా దాని అంతుతేల్చేదాకా వదిలిపెట్టను. అబ్ధుల్ కలాం లాంటి మెంటాలిటీ నాది. తుది శ్వాస వరకూ నేర్చుకుంటూనే ఉంటాను, నేర్పిస్తూనే ఉంటాను.

మరో భాగంతో మళ్లీ కలుస్తాను.

• Sridhar Nallamothu

1996లో సూపర్ హిట్‌లో ఫిల్మ్ జర్నలిస్ట్‌గా పని చేసేటప్పుడు ప్రతీ గురువారం సూపర్ హిట్ ప్రింటింగ్‌కి వెళ్లగానే మిగతా స్టాఫ్ రిలాక్స్ అయ్యే వారు. నాకు మాత్రం క్రేజీ వరల్డ్ మంత్లీ మేగజైన్ పని ఉండేది.

క్రేజీ వరల్డ్ విషయానికి వస్తే అప్పట్లో విజయవాడ నుంచి వచ్చే వండర్ వరల్డ్‌కి పోటీగా జయా మేడమ్ మొదలుపెట్టిన మేగజైన్ అది. ఆమెకి ఆ పత్రిక అంటే ఎంతో ఇష్టం. ఎందుకంటే అది ఆమె మానస పుత్రిక. సూపర్ హిట్‌ని బి.ఎ. రాజు గారు ప్రధానంగా చూసుకునే వారు. జయా మేడమ్ సూపర్ హిట్ మేనేజ్మెంట్ వ్యవహారాలతో పాటు క్రేజీ వరల్డ్‌ని ఇష్టంగా రూపొందించేవారు.

నేను కర్నూలులో ఓ ఫెర్టిలైజర్స్ ఆఫీసులో అకౌంటెంట్‌గా పనిచేసేటప్పుడు జయా మేడమ్ నాకు ప్రధానంగా లెటర్ రాసిందీ “ఆ క్రేజీ వరల్డ్‌కి సబ్-ఎడిటర్‌గా అవకాశం ఉంది” అన్న విషయం గతంలోనే ప్రస్తావించాను కదా. అయితే కర్నూలు నుండి చెన్నై కి వెళ్ళాక సినిమా జర్నలిస్టుగానూ నన్ను షూటింగులకి పంపేవారు.

క్రేజీవరల్డ్‌కి ప్రత్యేకంగా ఇంకా స్టాఫ్ ఉండరు. ప్రతీనెలా 48 పేజీలు నేను ఒక్కడినే రాయాలి. జయా మేడమ్ ఒకటి రెండు ఆర్టికల్స్ రాసి ఇచ్చేవారు. అప్పుడే పరిచయమైన సోదరుడు విజయ్ వర్మ గుంటూరు, హైదరాబాద్ తదితర ప్రాంతాల్లో కాలేజీలను చుట్టి వచ్చి, కోచింగ్ సెంటర్లకు ఆద్యులైన సివిఎన్ ధన్ గారి లాంటి వారి ఇంటర్వ్యూలు చేసుకుని, చెన్నై వచ్చి మేడమ్‌కి ఇచ్చేవారు. మేడమ్ ఆ ఇంటర్వ్యూలను క్రేజీ వరల్డ్‌లో ప్రచురించడానికి నాకు ఇచ్చేది. ఆ తర్వాత వర్మ నాకు ఆత్మీయుడు అవడం జరిగింది. వర్మ ఆర్టికల్స్ గానీ, జయా మేడమ్ ఆర్టికల్స్ గానీ రాకపోతే క్రేజీ వరల్డ్ 48 పేజీలను ప్రతీ నెలా నేనే రాసుకోవాలి. సరిగ్గా ఈ విషయంలో నా జీవితం మలుపు తిరిగింది.

సహజంగా మీరు ఎక్కడైనా పత్రిక ఆఫీసుకి వెళితే ఎడిటర్, ఎగ్జిక్యూటివ్ ఎడిటర్, టైపిస్ట్, ప్రూఫ్ రీడర్, పేజ్ లేఅవుట్ ఆర్టిస్ట్.. ఇలా కనీసం ఐదు మంది ఉద్యోగులు ఉంటాయి. వీరందరూ కలిసి పనిచేస్తేనే ఓ పత్రిక మన చేతుల్లోకి వస్తుంది. కానీ క్రేజీ వరల్డ్ విషయంలో నేను ఓ కొత్త వరవడిని మొదలుపెట్టాను. అన్ని పనులూ నేనే చేసుకోవడం అనే వరవడి!

అంటే ఆర్టికల్స్ నేనే రాసుకోవడం.. అలా పేపర్ మీద విడిగా రాసుకుని, మళ్లీ టైప్ చేయటం అనవసరమైన సమయం వృధా అని, విడిగా రాసుకోకుండా నేరుగా శ్రీలిపి మాడ్యులర్ లేఅవుట్ ద్వారా పేజ్ మేకర్ 5.0 (అప్పట్లో ఉన్న వెర్షన్)లో టైప్ చేసుకోవడం.. దాని మొత్తాన్ని టైప్ చేసేటప్పుడే జాగ్రత్తగా బ్యాక్ స్పేస్ కొట్టాల్సిన అవసరం రాకుండా పూర్తి కాన్‌సంట్రేషన్‌తో టైప్ చెయ్యడం.. ఇంకా అవసరాన్ని బట్టి ఓసారి రఫ్‌గా ప్రూఫ్ రీడ్ చూడడం.. ఆ తర్వాత స్కానర్‌లో సంబంధిత ఫోటోలు స్కాన్ చేసి పేజ్‌మేకర్‌లో మూడు కాలమ్స్‌గా విభజించి, మధ్యలో తగినంత గట్టర్ (కాలమ్‌కీ కాలమ్‌కీ మధ్యన ఉండే ఖాళీ స్థలం, దీన్ని అప్పట్లో నేను 0.3 మిల్లీమీటర్లు సెట్ చేసే వాడిని) పెట్టి, ప్రతీ కాలమ్ హ్యాండిల్స్‌ని తగిన విధంగా అడ్జెస్ట్ చేసి పేజీని ప్రింటింగ్‌కి సిద్ధంగా చేయడం అలవాటు చేసుకున్నాను.

సహజంగా పేజీలో ఒకటి రెండు లైన్లు తగ్గితే, చాలామంది టైపిస్టులు ఒక పేరా మొత్తాన్నీ సెలెక్ట్ చేసుకుని కొద్దిగా ఫాంట్ సైజు పెంచి పేజీని అడ్జెస్ట్ చేసేవారు. దానివల్ల పాఠకులకు పేజీ చూడడానికి చిన్న, పెద్ద అక్షరాల సముదాయంతో ఎగుడుదిగుడుగా ఉంటుంది. ఇప్పుడు రాసేదీ నేనే, టైప్ చేసేదీ నేనే కాబట్టి నేను దానికి భిన్నంగా అప్పటికప్పుడు అదనంగా ఒకటి రెండు లైన్లు టైప్ చేసేవాడిని. పత్రికా రంగంలో ఉన్న వారికి ఈ విషయాలు చాలా సులభంగా అర్థం అవుతాయి. అప్పటి జ్ఞాపకాలు ఎంత సజీవంగా ఉన్నాయంటే క్రేజీ వరల్డ్ కోసం నేను SREE910 ఫాంట్ వాడేవాడిని. ఫాంట్ సైజ్ 11. ఇంకా ఎక్కువ మేటర్ పట్టించాలంటే 10కి ఫాంట్ సైజ్ కుదించి పేజీ నిండా కావలసినంత మ్యాటర్ రాసేవాడిని.

ఇదంతా ఇంత వివరంగా ఎందుకు చెబుతున్నానంటే.. మన రంగంలో అన్ని పనులూ మనం చేసుకోగలిగితే అప్పుడు లభించే స్వేచ్ఛ మాటల్లో వర్ణించలేనిది. ఇతర ఉద్యోగుల మీద ఆధారపడడం తగ్గిపోతుంది. దానిని నేను 1996లోనే అనుభవించాను. అప్పటి నుండి ఈ రోజు వరకు నేను ఏ పనిచేసినా ఇతరుల మీద ఆధారపడడం అంటూ ఏదీ ఉండదు. నాకు రానిదైతే నేర్చుకుని దాని అంతు తేలవడమే!

2001లో కంప్యూటర్ ఎరా పత్రిక మొదలుపెట్టినప్పుడు ఇది నాకు బాగా ఉపయోగపడింది.

అప్పట్లో విజేత కాంపిటీషన్స్ బండ్ల సాయిబాబు గారు “మీరు ఆర్టికల్స్ రాసి మన ఆఫీసుకి తీసుకు రండి.. మన టైపిస్టుల చేత టైప్ చేయించి పత్రిక తయారు చేద్దాం” అన్నారు.

“లేదు సర్, నా దగ్గర కంప్యూటర్ ఉంది, నేనే మొత్తం డిజైన్ చేసి నెలకి ఓసారి ఆఫీసుకి వచ్చి ప్రింటింగ్‌కి పంపిద్దాం” అన్నాను. అలా కంప్యూటర్ ఎరా 2001 నుండి 2020 వరకూ 19 సంవత్సరాల పాటు ప్రతీ నెలా మొదట్లో 56 పేజీలు, ఆ తర్వాత 48 పేజీలు నేను ఒక్కడినే మనస్సులో టాపిక్ అనుకోవడం, దాన్ని ఓ అర్థవంతమైన క్రమంలో టైప్ చేసుకుంటూ వెళ్లడం, పేజ్ డిజైన్ చేసి ప్రింటింగ్‌కి ఇవ్వడం జరిగేది.

2001 అక్టోబర్ నుండి “కంప్యూటర్ ఎరా” మొదలైంది. అక్టోబర్ సంచికను ప్రింటింగ్‌కి పంపేటప్పుడు జరిగిన ఓ సంఘటన చెబుతాను. నేను తయారుచేసిన పత్రిక పేజ్‌మేకర్ ఫైల్ మొత్తం 230 ఎంబి వరకూ సైజ్ వచ్చింది. నేను అప్పట్లో సారధి స్టూడియోస్ దాటి ముందుకు వెళితే యూసఫ్ గూడ బస్తీ దగ్గర ఉండే మధురా నగర్‌లో ఉండేవాడిని. అప్పట్లో 56 కెబిపియస్ టాటా టెలికం ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ మాత్రమే వాడేవాడిని. అలాగే మా విజేత ఆఫీసులో ఎవరికీ కనీసం మెయిల్ అకౌంట్లు లేవు. పెద్ద ఫైళ్లు పంపడానికి ఇప్పుడు ఉన్నట్లు ఫైల్ షేరింగ్ సైట్లు గానీ, గూగుల్ డ్రైవ్ వంటివి గానీ లేవు. నా కంప్యూటర్లో సిడి రైటర్ లేదు. కేవలం సిడి డ్రైవ్ మాత్రమే ఉండేది.

ఇంకేం చేయాలి. స్వంత వెహికిల్ కూడా లేదు. యూసఫ్ గూడ బస్తీకి ఓ మూలన ఐదారు ఆటోలు ఉండేవి. అందులో సత్యనారాయణ అని ఓ ఆటో డ్రైవర్ నాకు బాగా పరిచయం. ఆయనతో ఆటో మాట్లాడుకుని కంప్యూటర్ క్యాబినెట్ (వైట్ కలర్ కేస్‌తో భలే ఉండేది. ఆ ఫీల్ నాకు ఇప్పటికీ అలా సజీవంగా ఉంది) వెనుక మోనిటర్, కీబోర్డ్, మౌస్ వంటి కేబుల్స్ అన్నీ తొలగించి ఆటోలో పెట్టుకుని అమీర్‌పేట, ట్యాంక్ బండ్ మీదుగా, ఆర్టిసి క్రాస్ రోడ్స్ మీదుగా నల్లకుంట తీసుకు వెళ్లాను.

విజేత కాంపిటీషన్స్ ఆఫీసు అంబుజా కాంప్లెక్స్ అనే ఓ ఆపార్ట్‌మెంట్‌లో ఓ ఫ్లోరంతా ఉండేది. అక్కడికి వెళ్లాక సాయిబాబు గారు రంగయ్య అనే టైపిస్ట్‌ని నాకు అనుసంధానించారు. అక్కడ నా కంప్యూటర్ కనెక్ట్ చెయ్యగానే మదర్ బోర్డ్ మీద పొగలు వచ్చాయి. అక్కడ ఓల్టేజ్‌లో ఏదో తేడా ఉండడం వల్ల షార్ట్ సర్క్యూట్ అయి నా కంప్యూటర్ మదర్ బోర్డ్ కాలిపోయింది. మనస్సులో అదో దిగులు.. ఇప్పుడు ఎంత ఖర్చవుతుందో అని! సరే అప్పటికప్పుడు ప్రింటింగ్ ముఖ్యం కాబట్టి, హార్డ్ డిస్క్‌ని పీకేసి, దాన్ని పట్టుకుని నేను స్వామి అనే మరో టైపిస్ట్ ఆర్టీసీ క్రాస్ రోడ్స్ లో ఉండే కళాజ్యోతి ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌కి తీసుకెళ్లాం.

అప్పట్లోనే కళాజ్యోతి ప్రెస్ కార్పొరేట్ ఆఫీసు స్థాయిలో ఉండేది. మమ్మల్ని పట్టించుకునే నాథుడు లేడు. కూర్చోమన్నారు, ఎవరి పనుల్లో వారు ఉండిపోయారు. మధ్యాహ్నం వెళితే రాత్రి ఏడైంది, మా దగ్గరకు ఓ ఉద్యోగి వచ్చేసరికి! వాళ్ల కంప్యూటర్‌కి హార్డ్ డిస్క్ కనెక్ట్ చేసి, నేను తీసుకెళ్లిన పేజ్‌మేకర్ 5.0 pmd ఫైల్‌ని వారి దగ్గర ఉన్న అడోబ్ ఆక్రోబాట్ ప్రింటర్ డ్రైవర్ ద్వారా పిఎస్ ఫైల్‌గా మార్చి, దాన్ని అక్రోబాట్ రీడర్‌తో డిస్టిల్ చేసి చివరకు పిడిఎఫ్‌గా మార్చారు. అప్పటివరకు ఒక సాధారణ ఫైల్‌ని పిడిఎఫ్ ఎలా చేయాలో నాకు తెలీదు. ఇప్పుడంటే టెక్నాలజీ సులభతరం అయి ఎవరికీ ఏమీ తెలీకపోయినా ఇవన్నీ ఈజీగా చెయ్యగలుగుతున్నారు గానీ అప్పట్లో చెప్పేవాళ్లు ఉండరు, సెల్‌ఫోన్లు లేవు, మెయిల్ ఐడిలు వాడేవారు కాదు. 2004లో జీమెయిల్ మొదలైంది. 2001లో నేను యాహూ మెయిల్ వాడే వాడిని. నాకు తప్పించి నా సర్కిల్‌లో ఎవరికీ ఉండేది కాదు.

అతను పిడిఎఫ్ తయారు చేస్తుంటే నేను పెన్ను పేపర్ తీసుకుని వేగంగా ప్రొసీజర్ రాసుకున్నాను. అతను నా వైపు విచిత్రంగా చూశాడు. నాకు మళ్లీ ఇంకో వ్యక్తి మీద ఆధారపడడం ఇష్టం ఉండదని ఇంతకు ముందే చెప్పాను కదా! ఎంత క్లిష్టమైన సబ్జెక్ట్ అయినా నాకు సెల్ఫ్ లెర్నింగ్, నాకు నేను ప్రయోగాలు చేసుకుని నేర్చుకోవడం ఇష్టం. ఇదే విషయం ఇప్పుడు నేను రాస్తున్న మెడిటేషన్ విషయానికీ వర్తిస్తుంది. నాకు మెడిటేషన్ విషయంలో ఏ గురువూ లేరు. ఏ పుస్తకాలు చదివీ నేర్చుకున్నది కాదు. ఏళ్ల తరబడి పట్టుదలగా చేస్తూ నన్ను నేను సరిచేసుకుంటూ సాధించిన స్థితి ఇది.

అసలు విషయానికి వస్తే, అలా “కంప్యూటర్ ఎరా” తొలి సంచిక నా మదర్ బోర్డ్ కాలిపోయి మరీ ప్రింటింగ్‌కి వెళ్లింది. 2001 సెప్టెంబర్ 20న అక్టోబర్ సంచిక ప్రింట్ అయి వస్తే దాన్ని చేతుల్లోకి మురిపెంగా చూసుకుని ఎంతగా సంతోషపడ్డానో! అది నా బ్రెయిన్ ఛైల్డ్. “కంప్యూటర్ ఎరా” ప్రయాణం గురించి తర్వాత వివరంగా చెబుతాను.

నేను చెన్నై క్రేజీ వరల్డ్‌లో అలవరుచుకున్న విధానం నాకు ఈరోజు వరకూ జీవితాంతం ఉపయోగపడింది. “అన్ని పనులూ మనమే చేసుకోవాలి, ఇతరుల మీద ఆధారపడకూడదు” అనేది. కంప్యూటర్ ఎరా పత్రికను మార్చి 2020 వరకూ 19 సంవత్సరాలు ఒక్కడినే తయారు చేశాను. ఇప్పుడంటే వాయిస్ టైపింగ్ వచ్చింది గానీ 48 పేజీలు టైప్ చేస్తుంటే వేళ్లు విపరీతంగా నొప్పి పుట్టేవి. కొన్నిసార్లు ఊరెళ్లాల్సిన పెళ్లిళ్లు గానీ, నా ఆరోగ్యం బాలేక గానీ నెల మొత్తంలో ఎక్కువ రోజులు వృధా అయితే కేవలం ఐదారు రోజుల్లో 48 పేజీలు రాసేవాడిని.

ప్రతీ పత్రికకు ప్రింటింగ్‌కి ఓ డెడ్‌లైన్ ఉంటుంది. మాకు ప్రతీనెలా 23వ తేదీ. నా జీవితంలో 23వ తేదీ అలా గుర్తుండి పోతుంది. వారం రోజుల్లో మేగజైన్ రాయగలను అనే నమ్మకం వచ్చింది కాబట్టి 15వ తేదీ నుండి 23వ తేదీ మధ్య ఎంత బంధువులు పెళ్లిళ్లు ఉన్నా, ఇంకేమీ ఉన్నా అటెండ్ అయ్యే వాడిని కాదు. దీనివల్ల బంధువుల్లో మనస్పర్ధలు వచ్చిన సంఘటనలు అనేకం. వారం రోజుల్లో మ్యాగజైన్ 48 పేజీలు రాసేటప్పుడు ఒక ప్రధానమైన సమస్య ఏర్పడేది. నేను వారం రోజుల్లో టైప్ చెయ్యగలను, రాయగలను అన్న నమ్మకం నాకు ఉంది, కారణం అప్పటికే పలుసార్లు రాయగలిగాను కాబట్టి! కానీ ఉదయం నాలుగు గంటల నుండి రాత్రి 10 గంటల వరకూ అలా గంటల తరబడి కూర్చుని అనూ మాడ్యులర్ కీబోర్డ్‌లో ఒక్కో తెలుగు అక్షరం రావడానికి రెండు మూడు కీలను కీబోర్డ్ నుండి వత్తుతూ టైప్ చేసేటప్పుడు ఎంతో మానసిక వత్తిడి ఏర్పడేది.

ఓ పక్క ఏ టాపిక్ రాయాలి అన్నది నిర్ణయించుకోవడం, అలాగే దాన్ని అందంగా డిజైన్ చేసుకోవడం, ఈరోజుకి ఎన్ని పేజీలు పూర్తి చెయ్యగలను అని మధ్యలో అంచనా వేసుకుంటూ వేగాన్ని పెంచుకోవడం.. ఈ వేగం పెరిగేటప్పుడు వేళ్లపై వత్తిడి పడుతూ తప్పులు పడడం.. దీనివల్ల మళ్లీ మానసిక వత్తిడి ఏర్పడడం.. కొన్నిసార్లయితే ఊపిరి కూడా అందనంగా వత్తిడికి గురయ్యేవాడిని. ఇవన్నీ పత్రికను చదివే పాఠకుడికి తెలీవు. ఇలా ఇంత శ్రమతో ఏకంగా 19 సంవత్సరాల పాటు పత్రికను ఒంటిచేత్తో నడిపాను.

2016 సమయంలో గిన్నిస్‌బుక్‌‌‌లో వెదికాను.. ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా ఒకే వ్యక్తి ఇన్ని సంవత్సరాల పాటు పత్రికను రూపొందించారా అని! గిన్నిస్ బుక్‌‌లో ఎక్కడా అలాంటి రికార్డ్ లేదు. అప్లై చేద్దామని మా పత్రికాఫీసులో ఉన్న 2001 నుండి పత్రికలన్నీ సేకరించాను. మా ఆఫీసుకి పాత సంచికలు అవసరం అయిన వాళ్లకు విక్రయించే అలవాటు ఉండేది. దాంతో గోడౌన్‌లో కొన్ని పత్రికలు కనీసం స్టాక్ లేవు. మరో పక్క అప్పటికి 15 ఏళ్లలో అనేకసార్లు కంప్యూటర్లు మార్చడం వల్ల హార్డ్ డిస్కులలో కూడా అన్ని కాపీలు లేవు. సో అన్నేళ్లు కష్టపడి రికార్డ్ సృష్టించి కూడా అలా వదిలేశాను. నిజంగా అన్నీ అనుకూలించి ఉంటే నల్లమోతు శ్రీధర్ పేరిట ఇప్పుడు గిన్నిస్ బుక్ రికార్డ్ ఉండేది.

ఒకటే చెబుతున్నాను.. కష్టపడడం నా నైజం… కర్మయోగిలా నేర్చుకోవడం, కష్టపడడమే నాకు నా శరీరంలో ప్రాణం ఉన్నంత వరకూ జరుగుతుంది. ఆ కష్టాన్ని ఎవరు గుర్తించినా, గుర్తించకపోయినా అది నా జీవితంలో ఓ భాగమైపోయింది. ఈ భూమ్మీద ఎందుకు ఉన్నానో నాకు తెలీదు.. కానీ నాదైన ముద్రని ప్రతీ క్షణం ప్రతీ రంగంలో వేస్తూనే ఉంటాను. అలాగే ఈ ప్రపంచం నుండి విడిపడి నాదైన ఆధ్యాత్మిక ప్రపంచంలో నా సోల్‌ని తెలుసుకుంటూ పయనిస్తూనే ఉంటాను.

మరో భాగంతో మళ్లీ కలుస్తాను.

• Sridhar Nallamothu

“ఏరా అబ్బాయి.. ఏంటి ఈ మధ్య కన్పించడం లేదు. ఎక్కడుంటున్నావేంటి?”

“ఓ మద్రాసులోనా, ఏం చేస్తున్నావు? ఎంతిస్తున్నారేంటి?”

ఈ ప్రశ్నలు జీవితంలో నా మీద చాలా ప్రభావాన్ని చూపించాయి.

మా ఊరిలో ఉండగా స్లీపింగ్ పిల్స్, సిగిరెట్స్, డ్రింక్ వంటి వాటితో ఊళ్లో చాలామంది చులకనగా చూసేవారు. నా జీవితంలో నేను ఎవరికీ ఇప్పటి వరకూ అపకారం చెయ్యలేదు. అప్పుడు కూడా అదే భావన ఉండేది. “నేనెవరికీ అపకారం చెయ్యనప్పుడు నా అలవాట్లని బట్టి ఎలా చులకనగా చూస్తారు” అనే భావన. ఆ భావన కాస్తా కసిగా మారింది. ఆ కసి నుండి సంకల్పించుకున్న విషయం అలవాట్లని ఉన్న ఫళంగా మానేయడం! ఒక్కరోజులో ఎలా మానేశానో ఇంతకు ముందే ప్రస్తావించాను కదా!

అలా అన్నీ అలవాట్లు మానేసి చెన్నైలో ఓ గౌరవప్రదమైన ఉద్యోగంలో పెద్ద పెద్ద హీరోలను ఇంటర్వ్యూ చేస్తూ “నల్లమోతు శ్రీధర్” అంటే ఇండస్ట్రీలో అందరికీ తెలిసే స్థితికి చేరుకున్నప్పుడు అప్పుడప్పుడు మా ఊరు వచ్చేవాడిని.

వచ్చినప్పుడు బంధువుల నుండి, తెలిసిన వాళ్ల నుండి ఎదురైన ప్రశ్నలు అవి.. “ఏం చేస్తున్నావు, ఎంత సంపాదిస్తున్నావు” అన్నది!

అంతటితో ఆగే వాళ్లు కాదు.. “ఫలానా విద్యాసాగర్ అమెరికా వెళ్లాడట, లక్షలు లక్షలు సంపాదిస్తున్నాడు అట, వాళ్ల నాన్నకి చాలా డబ్బులు పంపిస్తున్నాడు, నువ్వెప్పుడు అలా ఎదుగుతావో” అనే మాటలూ విన్నాను. అప్పుడు అర్థమైంది ఈ ప్రపంచానికి కావలసింది డబ్బు.

డబ్బు దృక్పధంతో నిన్ను చూసే వాడికి నువ్వు సంపాదించిన డబ్బు వల్ల బూడిద కూడా వాడి మీద రాలి పడకపోయినా వాడికి అదో ఆనందం, నా దృష్టిలో శునకానందం.

నిజానికి నా కెరియర్ మా ఊరుకి నేను టాలెంటెడ్ అని నిరూపించటానికి మొదలైంది. అలా నిరూపించుకోవడం కోసం చాలా కష్టపడ్డాను. కానీ కెరీర్ మొదట్లోనే ఊరెళ్లినప్పుడు నా పేరు, నాకు ఉన్న గుర్తింపు మీద ఎవరికీ ఆసక్తి లేకపోవడం గమనించాక, నా సంపాదనే నా సక్సెస్‌కి పారామీటర్ అన్నది అర్థమయ్యాక మా ఊరిని పక్కన పెట్టేశాను. మా ఊరి కోసం కష్టపడడం పక్కనపెట్టేశాను.

అప్పుడు నిర్ణయించుకున్నాను.. నేను మా జిల్లాకి గర్వకారణంగా ఉండాలని! అంతలోనే అనిపించింది జిల్లాకి ఏంటి, రాష్ట్రానికో, దేశానికో ఎందుకు గర్వకారణం కాకూడదు అనే స్కోప్‌ని ఆలోచనల్లో పెంచుకున్నాను. అప్పటినుండి ఇప్పటివరకు ఎవరైనా మా ఊరి వాడు అంటే నవ్వి ఊరుకుంటాను, ఎవరైనా మా జిల్లా వాడు అంటే లోపల నవ్వుకుంటాను, ఇంకెవరైనా మా రాష్ట్రం వాడు, మా తెలుగు వాడు అన్నా మనసులో చిరునవ్వే ఉంటుంది. నేను విశ్వ మానవుడిని, నాకు ఎలాంటి సరిహద్దులూ లేవు.

ఆ కసితోనే The Verge వంటి అంతర్జాతీయ టెక్నాలజీ పత్రికల్లో కూడా ప్రచురితం కావడానికి ఓ పావుగంట ముందే నేను “కంప్యూటర్ ఎరా” సైట్లో ఆర్టికల్స్ రాసే వాడిని. ఇది ఎవరికో నిరూపించుకోవటానికి కాదు.. నిజానికి అప్పట్లో అలాంటి అంతర్జాతీయ పత్రికలు ఒక అంశం మీద ప్రచురించిన సమయాన్ని, నేను వారి కంటే ముందు ప్రచురించిన సమయాన్నీ స్క్రీన్ షాట్స్ తీసి ఫేస్‌బుక్ లాంటి వాటిలో పెడితే, కనీసం ఆ విషయాన్ని అక్లాలెడ్జ్ చేసే వాళ్లు కూడా ఉండే వాళ్లు కాదు.

నేను ఒకటే నమ్ముతాను! నా పోరాటం.. నా కృషి, నా సంకల్పం అన్నీ నన్ను నేను సంతృప్తి పరచుకోవడానికి! నన్నెవడు గుర్తించినా గుర్తించకపోయినా నా మానసిక స్థితిలో ఇసుమంతైనా మార్పు ఉండదు. ఒకటే నమ్మకం.. “నాది రాజా లాంటి బ్రతుకు, ఎవడో దానికి మెడలో మెడల్స్ వేసి నువ్వు రాజువి అని గుర్తించేదేంటి” అనే ఆత్మవిశ్వాసం. ఇది పొగరుగా కొంతమందికి అన్పించవచ్చు. అలాంటి వారు నేను చిన్నప్పటి నుండి పడిన కష్టాలు, నేను చూసిన జీవితాన్ని నా స్థానంలో ఉండి చూసి అప్పుడు అది పొగరా, ఎవరెస్ట్ లాంటి ఆత్మవిశ్వాసమా అన్నది అర్థం చేసుకోవచ్చు.

“ఎవరెవరికో అవార్డులు ఇస్తున్నారు, ప్రభుత్వాలు గుర్తిస్తున్నాయి, మీకు ఇంత అర్హత ఉన్నా మీకెందుకు అవార్డులు రావు, బాధగా ఉంది సర్” అంటూ చాలామంది మెసేజ్లు పెడతారు. అది చదివినప్పుడు నా మొహంలో చిరునవ్వే ఉంటుంది. ఎక్కడా వెలితి అన్పించదు. అసలు ఈ భూమ్మీద మన బ్రతుకుని ఓ అవార్డ్ ఎలా గొప్పగా చిత్రీకరించగలుగుతుంది? ఈ మనుషులు, వారికుండే రాగద్వేషాలు, అలాంటి మనుషులతో కూడిన సమాజం వీటన్నిటి స్థాయిని దాటిపోయి నేను నిరంతరం నా సోల్‌తో ప్రయాణం చేస్తున్నాను, అది ఇప్పుడు మాత్రమే కాదు, నాకు తెలిసిన చిన్నప్పటినుండి! అలాంటిది “ఏదో ఫంక్షన్‌లో ఎవరో అవార్డ్ ఇస్తుంటే, నా బ్రతుకు ధన్యమైంది” అని భ్రమలో బ్రతికే జన్మ కాదు నాది! నా జన్మ ఇక్కడ మనుషుల మధ్య ఇరుక్కుపోవడానికి ఉద్దేశించబడినది కాదు. దానికి ఆవల చాలా పనులు ఉన్నాయి, బాధ్యతలు ఉన్నాయి సమాజానికి చేసి కామ్‌గా జీవితం ముగించుకుని వెళ్లిపోవడానికి!

ఇంకోమాట దర్జాగా చెబుతాను.. నాకు అవార్డ్ ఇస్తే ఆ అవార్డుకి విలువ వస్తుందేమో గానీ, ఇచ్చిన వాళ్లకి విలువ వస్తుందేమో గానీ ఏ అవార్డ్ వల్లా నా జీవితానికి కొత్తగా వచ్చే నగిషీ ఏదీ ఉండదు. నా జీవితానికి నేను ఆల్రెడీ నగిషీలు చెక్కుకున్నాను, దాన్ని అనాకారిగా ఉండే స్థితి నుండి అందంగా మలుచుకున్నాను.

ఇకపోతే సామాజిక బాధ్యత అంటారా.. “తెలుగు వాళ్లకి టెక్నాలజీ ప్రతీ మారుమూలకి అందించాలన్న 1996లో అనుకున్న సంకల్పం కొద్దీ ఈరోజు వరకూ పనిచేస్తూనే ఉన్నాను”. నేను టివి ఛానెళ్లకి వెళితే పైసా డబ్బులు ఇవ్వరు, నేను కంప్యూటర్ ఎరా పత్రిక ద్వారా 2020 వరకూ నెలకి పొందిన జీతం ఇరవై వేలు. యూట్యూబ్ వంటి వాటిలో కూడా పనికిమాలిన థంబ్ నెయిల్స్ పెట్టి సంపాదించుకోవాలన్న కోరికా, ఆశా ఉండేవి కావు. కొంతమంది యూట్యూబ్ ఛానెల్ పెట్టమని సలహాలు ఇస్తుంటారు.. పిచ్చి వాళ్లారా.. 2006లో యూట్యూబ్‌ని గూగుల్ కొన్న నవంబర్ 15వ తేదీన ఇండియాలో మొదలైన మొదటి పది ఛానెళ్లలో నా కంప్యూటర్ ఎరా ఛానెల్ ఒకటి. జనాలకు యూట్యూబ్ అంటే ఏంటో తెలీని రోజునే నేను ఛానెల్ క్రియేట్ చేశాను. ఎవడికీ గ్రీన్ మ్యాట్ అంటే తెలీని 2009 సమయంలోనే గ్రీన్ మ్యాట్ వాడి, స్టూడియో లైట్లు పెట్టుకుని నాకు నేను వీడియోలు షూట్ చేసి, ఎడిట్ చేసుకుని అప్లోడ్ చేశాను. కానీ అక్కడ యూట్యూబ్ క్వాలిటీ కంటెంట్‌కి కాకుండా ఓ ఆల్గారిథమ్ ఆధారంగా సక్సెస్‌ని నిర్ణయించడం మొదలుపెట్టాక.. నా సక్సెస్ ఎవడి ఆల్గారిథమ్ చేతిలోనే ఉండడం ఏంటి, దాని కోసం SEO లాంటి అడ్డదారులు తొక్కి నన్ను నేను ప్రమోట్ చేసుకోవడం ఏంటి అనే భావనతో యూట్యూబ్ మీద దృష్టి ఆపేశాను. మరోవైపు నాకు రోజంతా టివి స్టూడియోల చుట్టూ లైవ్‌ల కోసమో, రికార్డెడ్ షోల కోసమో తిరగడమే ఈ పదేళ్లకి సరిపోయింది. మరోవైపు నా కంప్యూటర్ ఎరా పత్రిక, పోలీస్ డిపార్ట్‌మెంంట్ ట్రైనింగ్ లాంటివీ ఇలా!

నేను నమ్మిన శ్రీవేంకటేశ్వరుడి సాక్షిగా గుండెల మీద చేయేసుకుని చెబుతున్నాను.. నా ద్వారా నాలెడ్జ్ పొంది ఈరోజు కోట్ల రూపాయలు సంపాదిస్తున్న వారున్నారు. వారిలో కొంతమంది నన్ను కలిసినప్పుడు ఆ విషయం చెబుతుంటారు కూడా! కానీ నా జీవితంలో ఏరోజూ డబ్బు, మెటీరియల్ థింగ్స్ సమకూర్చుకోవాలన్న ఆశ కలగలేదు. అయినా కూడా నా జీవితంలో ఏ లోటూ లేకుండా భగవంతుడు నిరంతరం కాపాడుతూనే ఉన్నాడు. 2016లో ఒక్క క్షణం తప్పించి నేను బ్రతకలేను అన్న భయం కలగలేదు. అలా భయం కలిగిన వెంటనే నాకు ఓ సపోర్ట్‌ని దేవుడు ఇచ్చాడు.

చాలాసార్లు నన్ను నేను “కర్మ యోగి”ని అని ప్రస్తావించుకుంటూ ఉంటాను. మీకు మీరు చెప్పుకోవడం ఏంటి, ఇంకొకరు చెప్పాలి గానీ అన్నట్లు కొంతమంది మాట్లాడుతూ ఉంటారు. నా మీద, నా ఆలోచనా విధానం మీద నాకు అవగాహన ఉంటుందా, బయట వాళ్లకి మీకు అవగాహన ఉంటుందా? నా జీవితంలో ఏరోజూ రోజుకి 15 గంటలకి తక్కువ పనిచేసింది లేదు. నేర్చుకోవడం ఆపింది లేదు.. నాకు తెలిసిన నాలుగు ముక్కల జ్ఞానాన్ని ఇతరులకు నేర్పించడం ఆపింది లేదు. నేను ఫేస్‌బుక్‌లో గానీ, ఇతర పద్ధతుల్లో గానీ షేర్ చేసే ఏ పర్సనాలిటీ డెవలప్‌మెంట్ అయినా, స్పిరిట్యువల్ అయినా జ్ఞానాన్ని బయట లక్షలకు లక్షలకు అమ్ముకుంటున్నారు. ఏరోజూ నన్ను నేను అమ్ముకోలేదు. ఆ మధ్య రూ. 300 నామమాత్రపు ఫీజు తీసుకుంటూ నేను పర్సనాలిటీ డెవలప్‌మెంట్ సెషన్లు పెట్టింది కూడా, కంప్యూటర్ ఎరా మేగజైన్ నిలిచిపోయాక పైసా ఆదాయం లేకుండా నడిరోడ్డు మీద ఉన్నప్పుడు “జ్యోతి దేశరాజు” అనే చెల్లెమ్మ చేత చెప్పించబడి… అప్పటి వరకూ నేను ఎవరి మాటా వినని వాడినల్లా నా సోల్ నాకు సిగ్నల్ ఇవ్వబట్టి మొదలుపెట్టబడిన సంపాదన తప్పించి.. అసలు ఈ సంపాదన, మనుషులు, అవార్డులు, “నువ్వు గొప్ప, నేను గొప్ప” అనే కితాబులు ఇవన్నీ ఆలోచించే జీవితం కాదు.

దేవుడు నాకేదో పని అప్పజెప్పాడు. దాన్ని పూర్తి చెయ్యడానికి ఈ మెటీరియల్ థింగ్స్‌లో ఇరుక్కుపోని ఓ వజ్ర సంకల్పం, ఆలోచనల్లో స్పష్టత కూడా ఇచ్చాడు.. నాకు బంధాల వల్ల ఈ భూమ్మీద అడ్డుగోడలు ఉండకూడదు అని ఏ బలమైన బంధాన్నీ ఇవ్వలేదు. సో బ్రతికినంత కాలం తలొంచుకుని పనిచేసుకుని వెళ్లిపోవడమే నా ముందున్న కర్తవ్యం! ఈ మానసిక స్థితి అతి కొద్ది మందికే అర్థమవుతుంది. మళ్లీ చెబుతున్నా.. నేను యోగిని.. కర్మయోగిని.

మరో భాగంతో మళ్లీ కలుస్తాను.

• Sridhar Nallamothu